Hòa Thượng Tuyên Hóa
(Trích từ Kinh Pháp Hoa Lược Giảng)
Ma Ha Ca Chiên Diên. Ma Ha có nghĩa là “đại” (lớn); Ca Chiên Diên dịch là “văn sức” (văn chương trang sức). “Sức” là trang sức, ý nói Tôn giả trau chuốt, làm đẹp văn chương và cũng có nghĩa là trang nghiêm.
Vị Tôn giả này lại còn một tên gọi nữa, đó là “Phiến Thằng” (sợi dây cột quạt). Vì sao gọi tên như vậy? Vì sau khi Tôn giả ra đời chưa được bao lâu thì cha của Tôn giả tạ thế, người mẹ muốn tái giá nhưng vì có Tôn giả nên bà không thể làm theo ý mình được–đứa trẻ bấy giờ giống như sợi dây trói chặt bà lại, cho nên mới gọi đứa trẻ này là “phiến thằng”.
Tôn giả còn có tên là “Hảo Kiên” (bả vai đẹp), ý nói hai bả vai của Tôn giả rất đẹp. Lại có một tên gọi nữa, là “Tư Thắng”–“tư” là tư tưởng, “thắng” là thắng lợi–ý nói tư tưởng của Tôn giả rất thù thắng, vượt trội hơn tất cả; tất cả tư tưởng của người khác đều không thù thắng bằng tư tưởng của Tôn giả. Đó là những tên gọi của Tôn giả Ca Chiên Diên. Vị Tôn giả này rất giỏi về thuyết pháp, cho nên được gọi là bậc “Luận nghị đệ nhất”; bất luận quý vị muốn giảng về đạo lý gì, Tôn giả đều có rất nhiều lý lẽ để luận giải.
Có một lần, Tôn giả gặp một ngoại đạo theo chủ trương “đoạn kiến”; vị ngoại đạo “đoạn kiến” này chuyên môn cho rằng tất cả sự việc đều là “đoạn”—không có gì cả, tất cả đều là không. Ông nói: “Trong Phật giáo của Ngài cho rằng ‘con người chết rồi vẫn còn kiếp sau’; còn đạo của tôi thì nói rằng ‘con người chết rồi không có kiếp sau.’ Tôi có một minh chứng muốn nói cho Ngài nghe!” Minh chứng gì vậy? Ông bảo: “Ngài nói con người chết rồi còn có kiếp sau, phải đi thọ khổ; nhưng theo tôi được biết thì những người chết rồi, không có ai trở về nói lại là mình phải chịu khổ gì! Tôi chưa hề thấy qua! Thế thì tại sao Ngài nói là có kiếp sau? Người chết thì giống như đèn hết dầu, không hề có kiếp sau!”
Tôn giả bèn trả lời vị ngoại đạo rằng: “Ồ! Ông nói người chết không trở lại à? Giả như có người phạm tội, bị người ta bắt đi để luận tội, còng lại và đưa vào nhà tù, thì người ấy có thể trở về nhà được chăng?”
Vị ngoại đạo nghe xong liền hỏi Tôn giả Ca Chiên Diên: “Ngài nói người chết đi, giống như kẻ phạm tội bị trói lại đưa vào nhà tù, cho nên không được tự do, không thể trở về; thế nhưng nếu như nói được sanh lên trời, thì tôi cũng chưa thấy người nào được sanh lên trời mà trở lại bảo với mọi người: ‘Tôi được sanh lên trời rồi!’ Trường hợp này phải giảng như thế nào đây? Đọa địa ngục thì không được tự do, không thể trở về; nhưng sanh lên trời thì được tự do, đáng lẽ những người ấy phải trở lại nói sơ về tình hình của mình chứ! Tại sao những người được sanh lên trời, cũng không thấy có ai trở lại cả?”
Tôn giả Ca Chiên Diên đáp rằng: “Ồ! Ông nói rất có lý! Nhưng ông phải biết, người được sanh lên trời giống như người bò ra khỏi nhà xí, được dùng nước trong tẩy rửa sạch sẽ; thế thì thử hỏi người ấy còn muốn chạy vào nhà xí, để phẩn dính lên người nữa không?” Chao ôi! Vị ngoại đạo này không còn lời gì để nói!
Tôn giả Ca Chiên Diên lại bảo: “Còn một điều nữa là một ngày một đêm trên cõi trời Đao Lợi dài bằng 100 năm ở cõi nhân gian chúng ta; ông thử nghĩ xem: Sau khi được sanh lên cõi trời rồi, người ấy còn phải sắp xếp công việc của mình, bày trí lại tất cả, có phải không? Đợi đến khi người ấy nghỉ ngơi xong, muốn quay trở lại, thì lúc ấy ông đã chết mất rồi! Một ngày một đêm ở chỗ của người ấy thì bằng 100 năm ở nhân gian, thời gian năm ba ngày người ấy ở trên đó sẽ bằng với mấy trăm năm ở cõi người chúng ta; lúc ấy ông đã chết từ lâu, xương cốt đều tan rã, ông còn có thể biết được người ấy trở về hay không?” Vị ngoại đạo nghe xong cũng không còn lời nào để nói.
Cho nên, Tôn giả Ca Chiên Diên được tôn xưng là bậc “Luận nghị đệ nhất”. Mười đệ tử lớn của Phật, mỗi vị đều có một sở trường rìêng, sở trường của Tôn giả Ca Chiên Diên chính là luận nghị, chuyên môn biện luận về đạo lý. Quý vị có thắc mắc về đạo lý gì muốn hỏi Tôn giả, với tài biện luận của mình, Tôn giả có thể nói thao thao bất tuyệt, khiến cho người nghe say sưa thích thú.