Hòa Thượng Tuyên Hóa
(Trích từ Kinh Pháp Hoa Lược Giảng)
“Ưu Lâu Tần Loa Ca Diếp, Già Da Ca Diếp, Na Đề Ca Diếp”.
Ưu Lâu Tần Loa là tiếng Phạn, Trung Hoa dịch là “mộc qua lâm” (rừng đu đủ), ý nói là Tôn giả thích ở trong rừng đu đủ tu đạo. Già Da dịch là “thành” (thành thị). Na Đề dịch là “hà” hoặc “giang,” và có nghĩa là sông. Ba anh em này trước kia là ngoại đạo thờ lửa; họ cho rằng lửa là linh thiêng nhất, là mẹ của vạn vật, cho nên nhất mực cung kính, khấu đầu đảnh lễ lửa. Qúy vị nói xem như thế có ngu si hay không? Quý vị lạy lửa có lợi ích gì? Chẳng có lợi ích gì cả, nhưng họ vẫn lạy lửa. Cho nên Đức Phật sau khi ngộ đạo, bước đầu giáo hóa chúng sanh, đầu tiên là độ năm Tỳ kheo (năm anh em Kiều Trần Như); sau khi độ xong năm Tỳ kheo này, Phật lại quán sát xem bây giờ nên độ ai tiếp. Thấy rằng cơ duyên của ba anh em Ca Diếp ở nước Ma Kiệt Đề đã chín mùi, nên đến độ ba người, thế là Phật liền đi đến nơi ở của Ưu Lâu Tần Loa Ca Diếp.
Phật đến đó để làm gì? Qúy vị muốn độ người ta thì không thể đường đột đến bảo họ rằng: “Tôi đến độ quý vị nè! Qúy vị có tin không?” Không thể nói như thế, Phật cũng phải dùng phương tiện quyền xảo. Phật đến và nói với họ rằng: “Trời tối rồi! Tôi không thể đi tiếp được! Tôi có thể tá túc một đêm ở chỗ của quý vị không?”
Ưu Lâu Tần Loa Ca Diếp, lúc đó đã 160 tuổi, tự nghĩ: “Người này tại sao trông lại khác hẳn với mọi người? Ồ! Chắc hẳn là có nguyên do. Mình phải tìm hiểu xem lai lịch, nhân duyên của người này rốt cuộc là như thế nào mới được!” Nhưng tìm thế nào cũng không tìm thấy, nhìn thế nào cũng không nhìn ra; người này thoạt trông thì giống như người bình thường, nhưng lại cũng biết rằng đây là một người rất đặc biệt: “À! Thật kỳ lạ! Bất kỳ nhân duyên gì mình đều có thể quán sát, vừa nhìn liền biết, nhưng tại sao lại không thể biết được về người này?” Thế là ông lên tiếng: “Tôn giả muốn nghỉ lại đây à? Được!” Ông đã để Phật nghỉ ở đâu? Ở trong hang rồng lửa! Ở đó có một con rồng lửa làm hộ pháp cho Ưu Lâu Tần Loa Ca Diếp; nhưng con rồng lửa này hung dữ vô cùng, bất cứ ai đến chỗ của nó đều bị nó dùng lửa thiêu chết.
Đến nửa đêm, rồng lửa bò ra, nhìn thấy Phật ở chỗ của mình, nó liền phun lửa tà thiêu Phật; Phật bèn nhập định Hỏa quang tam muội—ở trong tam muội này, dù cho rồng có phun lửa như thế nào cũng không thể thiêu được Phật—sau đó, Phật thâu rồng lửa vào trong bát. Vào lúc này, tôi tin rằng Phật không giống như Lục Tổ, đã nói với rồng: “Ngươi chỉ biết phun lửa, mà không dám vào trong bát này của ta phải không?” Phật không cần phải nói như vậy, mà bằng một cách rất tự nhiên, Phật dùng pháp lực thâu rồng lửa vào trong bát của mình. Sau đó, Đức Phật nói pháp cho rồng lửa nghe, rồng lửa liền quy y theo Phật! Kế tiếp, Phật thị hiện vô số thần thông biến hóa, Ưu Lâu Tần Loa Ca Diếp vừa nhìn thấy bèn nghĩ: “A! Mình không có đạo đức lớn như thế, nên quy y với Phật!” Thế là ông quy y theo Phật.
Sau khi Ưu Lâu Tần Loa Ca Diếp quy y theo Phật, ông dẫn cả năm trăm đệ tử đến quy y và xuất gia với Phật; chẳng bao lâu tất cả đều chứng được Thánh quả. Hai người em trai nhìn thấy anh cả đã xuất gia làm sa môn—họ vốn cũng là ngoại đạo thờ lửa, cả ba đều là đồng sự–cũng muốn xuất gia theo. Thế là Già Da Ca Diếp và Na Đề Ca Diếp dẫn theo năm trăm người đệ tử đều cùng xuất gia; sau khi xuất gia chưa bao lâu đều cũng chứng được Thánh quả.