Về Việc Từ Ngữ Có Thể Thay Đổi, Nhưng Đạo Lý Thì Không

Hòa Thượng Tuyên Hóa
Ngày kia có vị Pháp Sư viếng thăm và nói chuyện về “muối dưa cải” (1), đó là một thuật ngữ thông dụng cho ngồi thiền. Cơ bản, chúng ta đã thảo luận đạo lý về thiền tại đây từ lâu. Nhưng sau buổi pháp thoại, vị Pháp Sư đó hỏi một trong những đệ tử của tôi rằng trước đây cô có từng nghe những điều ông thảo luận hay không, thì cô trả lời, “Không.”

Thế thì, nếu cô chưa nghe nói về thiền, như thế cô đã từng tu gì? Tất cả chỉ là vì vị Pháp Sư đó sử dụng một từ ngữ khác về thiền, thế thôi. Vị Pháp Sư đó gọi là “muối dưa cải” còn cô thì nói chưa từng nghe về “muối dưa cải” trước đây? Chúng ta tham khảo về thiền mỗi ngày. Nhưng vì cô nói chưa từng nghe về “muối dưa cải”, vị Pháp Sư đó nghĩ cô không được chỉ dạy đầy đủ.

Thật ra, những gì chúng ta nghiên cưu hàng ngày đều liên quan đến hành thiền. Làm thế nào quý vị không thể thấy điều đó, chỉ vì vị Pháp Sư đó sử dụng từ ngữ “muối dưa cải”? Vị Pháp Sư đó chỉ đơn thuần sử dụng cách nói khác. Ví dụ như tên của quý vị. Ban đầu quý vị được biết với tên ngòai đời và hiện tại được biết bằng pháp danh. Bây giờ, nếu người biết quý vị qua tên ngòai đời rồi nghe pháp danh của quý vị, có lẽ họ sẽ hỏi, “Người đó là ai?” Việc đó cũng giống như ở đây. Bởi vì quý vị chỉ thấy được một chút, nên dễ dàng bị xoay chuyển bởi cái gì mới lạ. Vì vậy, khi một ai dùng từ ngữ “muối dưa cải”, quý vị lại nói “tôi chưa từng nghe về điếu đó.” Trả lời như thế làm tất cả chúng ta bị mất mặt. Quý vị không suy nghĩ trước khi trả lời. Thực sự, “muối dưa cải” là một từ ngữ cụ thể về một đạo lý mà quý vị biết rất rõ rồi.

Sách “Timely Teachings”, trang 52.

Ghi chú:

(1) Muối dưa cải: một thuật ngữ tượng hình nói lên tiến trình hành thiền đòi hỏi môi trường thích hơp, thời gian hành trì bền bỉ liên tục, đem lại chuyển hóa dần dần giống như tiến trình muối dưa cải, cần có môi trường là nước muối và hộp đựng kín, qua một thời gian thì thành dưa cải muối đề lâu được.